Precision Standard Laboratory

Search
Close this search box.

ความสำคัญของการสอบเทียบเครื่องมือวัด

การสอบเทียบเครื่องมือวัด (Calibration) คือ กระบวนการเปรียบเทียบค่าของเครื่องมือวัดกับค่ามาตรฐานของห้องปฏิบัติการสอบเทียบที่สามารถสอบกลับได้สู่มาตรฐานแห่งชาติ หรือมาตรฐานระหว่างชาติได้ โดยการสอบเทียบนั้นห้องปฏิบัติการสอบเทียบจะต้องรายงานค่าความไม่แน่นอนของการวัด (Uncertainty) ด้วยทุกครั้ง

การสอบเทียบเครื่องมือวัดมีความสำคัญอย่างมากต่อทุกอุตสาหกรรม เนื่องจากเครื่องมือวัดเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญในกระบวนการผลิต การตรวจสอบคุณภาพ และความปลอดภัย เครื่องมือวัดที่มีคุณภาพและแม่นยำจะช่วยให้ได้ผลการวัดที่ถูกต้องและน่าเชื่อถือ ซึ่งส่งผลดีต่อหลาย ๆ ด้าน ดังนี้

  • ช่วยให้มั่นใจในคุณภาพของผลิตภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพจะต้องผ่านกระบวนการผลิตที่มีคุณภาพเช่นกัน เครื่องมือวัดที่แม่นยำจะช่วยให้สามารถควบคุมกระบวนการผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตออกมามีคุณภาพเป็นไปตามมาตรฐาน

ตัวอย่างเช่น โรงงานผลิตรถยนต์จำเป็นต้องใช้เครื่องมือวัดความดันเพื่อตรวจสอบความแน่นหนาของชิ้นส่วนต่าง ๆ หากเครื่องมือวัดความดันไม่แม่นยำอาจทำให้ชิ้นส่วนที่ผลิตออกมาไม่แน่นหนาเพียงพอ ซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้ขับขี่หรือผู้โดยสาร

  • ช่วยป้องกันอุบัติเหตุ เครื่องมือวัดที่ใช้ในกระบวนการผลิตบางประเภท เช่น เครื่องมือวัดความดัน เครื่องมือวัดอุณหภูมิ เครื่องมือวัดน้ำหนัก เป็นต้น มีความสำคัญต่อความปลอดภัยในการทำงาน เครื่องมือวัดที่แม่นยำจะช่วยให้สามารถควบคุมสภาพแวดล้อมในการทำงานได้อย่างเหมาะสม ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ

ตัวอย่างเช่น โรงงานผลิตสารเคมีจำเป็นต้องใช้เครื่องมือวัดอุณหภูมิเพื่อตรวจสอบอุณหภูมิของสารเคมี หากเครื่องมือวัดอุณหภูมิไม่แม่นยำอาจทำให้อุณหภูมิของสารเคมีสูงเกินไป ซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อพนักงาน

  • ช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย เครื่องมือวัดที่แม่นยำจะช่วยให้สามารถลดการสูญเสียทรัพยากรและวัสดุต่าง ๆ เช่น วัตถุดิบ พลังงาน เป็นต้น นอกจากนี้ยังช่วยลดต้นทุนในการซ่อมแซมหรือเปลี่ยนอุปกรณ์อีกด้วย

ตัวอย่างเช่น โรงงานผลิตอาหารจำเป็นต้องใช้เครื่องมือวัดน้ำหนักเพื่อตรวจสอบน้ำหนักของอาหาร หากเครื่องมือวัดน้ำหนักไม่แม่นยำอาจทำให้ผู้ผลิตต้องซื้อวัตถุดิบมามากกว่าที่ต้องการ ซึ่งอาจก่อให้เกิดต้นทุนที่สูงขึ้น

การสอบเทียบเครื่องมือวัดควรดำเนินการอย่างสม่ำเสมอ โดยระยะเวลาในการสอบเทียบขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น ประเภทของเครื่องมือวัด ความถี่ในการใช้งาน สภาพแวดล้อมในการทำงาน เป็นต้น โดยทั่วไปแล้ว เครื่องมือวัดที่ใช้ในกระบวนการผลิตควรได้รับการสอบเทียบอย่างน้อยปีละครั้ง

การสอบเทียบเครื่องมือวัดควรดำเนินการโดยห้องปฏิบัติการสอบเทียบที่ได้มาตรฐานสากล ห้องปฏิบัติการสอบเทียบที่มีคุณภาพจะต้องใช้เครื่องมือวัดและอุปกรณ์ที่ทันสมัย มีบุคลากรที่มีความรู้และประสบการณ์ มีระบบการจัดการคุณภาพที่มีประสิทธิภาพ

ประโยชน์ของการสอบเทียบเครื่องมือวัดที่ครอบคลุม

นอกจากประโยชน์ที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว การสอบเทียบเครื่องมือวัดยังส่งผลดีต่อหลาย ๆ ด้าน ดังนี้

  • ช่วยให้องค์กรสามารถปฏิบัติตามข้อกำหนดทางกฎหมายและมาตรฐานต่าง ๆ หลาย ๆ มาตรฐานกำหนดให้องค์กรต้องมีการสอบเทียบเครื่องมือวัดเป็นประจำ เช่น มาตรฐาน ISO 9001:2015 มาตรฐาน ISO 14001:2015 เป็นต้น
  • ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานและลดต้นทุน เครื่องมือวัดที่แม่นยำจะช่วยให้สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งอาจช่วยลดต้นทุนการผลิตหรือต้นทุนการดำเนินงานได้
  • ช่วยปรับปรุงความปลอดภัยและสุขอนามัยในการทำงาน เครื่องมือวัดที่แม่นยำจะช่วยให้สามารถทำงานได้อย่างปลอดภัยยิ่งขึ้น
  • ช่วยสร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้า ลูกค้าจะมีความมั่นใจในผลิตภัณฑ์และบริการขององค์กรมากขึ้น หากองค์กรมีเครื่องมือวัดที่มีคุณภาพและแม่นยำ

สรุป การสอบเทียบเครื่องมือวัดเป็นกระบวนการที่สำคัญที่จะช่วยสร้างความมั่นใจในคุณภาพของผลิตภัณฑ์ ความปลอดภัยในการทำงาน และช่วยลดค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ให้กับองค์กร ดังนั้น องค์กรจึงควรให้ความสำคัญกับการสอบเทียบเครื่องมือวัดอย่างสม่ำเสมอ